Lider z sercem: Jak rozwijać swoją autentyczność?

„Jeśli chcesz zbudować statek, nie zwołuj ludzi, aby przynieśli drzewo, przygotowali narzędzia, nie przydzielaj im zadań i pracy, lecz wzbudź w nich tęsknotę za dalekim, bezkresnym morzem.”- Antoine de Saint-Exupéry

Autentyczne przywództwo w naturze - lekcje od stada wilków

Przez wiele lat ludzie wierzyli, że stada wilków są prowadzone przez dominującego samca lub samicę alfa, a samo stado funkcjonuje w sztywnej, hierarchicznej strukturze. Jednak głębsze obserwacje ujawniły coś zupełnie innego: wilki żyją w społecznościach o bardziej horyzontalnej strukturze, gdzie więzi społeczne mają kluczowe znaczenie, a przywództwo opiera się na zaufaniu.

Rola „alfy” nie polega na dominacji, budzeniu strachu czy kontroli, ale na świadomym i spokojnym kierowaniu grupą - często poprzez zmniejszanie napięcia i wzmacnianie relacji. Przywództwo w stadzie wilków nie jest dyktaturą; bardziej przypomina dynamiczną formę demokracji opartą na ciągłej interakcji.

Alfa nie przewodzi „dla samego przewodzenia”. Zamiast tego inspiruje stado do odpowiedzialnego działania. Podczas polowań wilki nawet zmieniają się w rolach przywódczych. Każdy członek ma swoje obowiązki, a dobro grupy jest wspólnym zadaniem.

Jeszcze bardziej uderzające jest to, że badania potwierdzają, iż wilki są zdolne do empatii - cecha, która kiedyś uważana była za charakterystyczną wyłącznie dla ludzi.

(Na podstawie: „Dienend leiding geven”, Roeland Broeckaert)

Organizacje ludzkie często czerpią inspirację z natury a przez długi czas zakładaliśmy, że stada wilków charakteryzują się ścisłą hierarchią. Dzisiaj wiemy, że autorytarne podejście hamuje rozwój i przynosi więcej szkody niż pożytku.

W nowoczesnych organizacjach niezbędna jest niezależność, kreatywność i wewnętrzna motywacja. Budowanie czegokolwiek znaczącego wymaga zaangażowania wielu osób. Tego rodzaju zaangażowania nie da się wymusić poprzez kontrolę lub strach.

Zespół osiąga najlepsze wyniki nie wtedy, gdy jest popychany do przodu, ale wtedy, gdy sam decyduje się podążać za swoim liderem. Tak jak w stadzie wilków, gdzie przywództwo nie polega na dominacji, ale na wyznaczaniu kierunku, zaufaniu i spokojnej obecności.

Autentyczne przywództwo - co to oznacza?

Autentyczne przywództwo oznacza, że jako lider działasz zgodnie ze swoimi wartościami i przekonaniami, a nie kierujesz się wyłącznie oczekiwaniami innych. Chodzi o bycie uczciwym, przejrzystym i wiernym sobie, jednocześnie ufając swojej intuicji.

Takie podejście buduje prawdziwe zaufanie i głębokie więzi w zespole, tworząc przestrzeń, w której inni również mogą być sobą w pracy.

U podstaw autentycznego przywództwa leży empatia, samoświadomość i dobre relacje. Autentyczni liderzy wyrażają swoje wartości, szanując jednocześnie przekonania innych, tworząc bezpieczne środowisko dla otwartej komunikacji i współpracy.

Czy jesteś gotów?

Bycie autentycznym liderem to nie coś, czego można się nauczyć z podręcznika. Pytanie, które warto sobie zadać, nie brzmi:

„Co mam zrobić, żeby stać się autentycznym?”

lecz raczej:„Co muszę odpuścić, by moja autentyczność mogła się ujawnić?”

Z tym pytaniem związane jest następne: czy wiesz, kim jesteś?

Od momentu koncepcji wchodzimy w interakcje z otoczeniem. Poprzez wpływy rodziców i innych blisko stojących osób, identyfikację z ich normami i wartościami, rozwija się nasza ego-tożsamość. Zależnie od okoliczności, poprzez dostosowanie się lub opór - budujemy różne strategie przetrwania: tłumimy myśli i emocje lub stajemy się agresywni i walczymy, zakładamy maski... Nasze dobre samopoczucie zaczyna zależeć od innych - ich aprobaty i gratyfikacji. W ten sposób tworzymy nową osobowość dostosowaną do oczekiwań innych i zapominamy o sobie. Osobowość ta może przez lata perfekcyjnie funkcjonować, często prowadzi jednak do burn-outu, depresji lub fizycznych chorób.

Czy wiesz, kim jesteś pod warstwą nabytych przekonań, wyuczonych reakcji i mechanizmów obronnych?

Na ile pozwalasz sobie być sobą? Czy widzisz różnicę między autentycznością a osobowością?

Osobowość (nazywana osobowością wtórną) to ta nabyta część nas, uformowana przez wpływy zewnętrzne. Przez wieki uważano, że nieprzestrzeganie norm i zasad społecznych doprowadziłoby do chaosu i wyzwolenia prymitywnych ludzkich instynktów. Obawy te opierają się na przekonaniu, że natura ludzka jest prymitywna i należy ją ujarzmić. Takie myślenie wywodzi się jeszcze ze średniowiecza, kiedy to uważano, że dziecko jest dzikim zwierzęciem, które należy „ucywilizować”. Teorie te, popierane przez wieki, przyczyniły się do stworzenia społeczeństwa opartego na narzuconych normach i całym systemie wspierającym jego funkcjonowanie (rząd, policja, sądy).

Dzisiaj jasne jest, że osobowość wtórna, którą nazywam ego lub umysłem, nie jest w stanie wytrzymać presji społeczeństwa jako modelu współżycia społecznego. Skutkiem tego są depresja, wypalenie zawodowe, fibromialgia i inne schorzenia.

Autentyczność to raczej nasza pierwotna osobowość, ta czysta, oryginalna i jedyna w swoim rodzaju forma istnienia. Autentyczność możliwa jest tylko poprzez głęboki kontakt z samym sobą (własnym wnętrzem).

Współczesna psychologia wyraźnie rozróżnia osobowość pierwotną od wtórnej. Wartość osobowości pierwotnej podkreślają również liczne nurty duchowe, których celem jest doprowadzenie człowieka do kontaktu z własną esencją lub duszą.

Co trzeba więc odpuścić, by autentyczność mogła się ujawnić?

Zacznijmy od tego, co jest podstawą Twojego działania - czy to, co myślisz, zgadza się z tym, co czujesz? Czy używasz ćwiczeń introspekcyjnych takich jak uważność, medytacja lub zapiski, żeby zgłębić zrozumienie swoich myśli, odczuć i motywacji? Czy stawiasz swoje wartości i cele pod znakiem zapytania?

Jak często słuchasz swojej intuicji? Czy potrafisz być szczery i otwarty - nie tylko wobec innych, ale także wobec siebie samego?

Powrót do autentyczności jest możliwy poprzez zakwestionowanie nabytych sposobów działania i wejście na drogę głębszego poznania siebie.

Wszystko to wymaga odwagi, otwartości i głębokiego połączenia z prawdziwym sobą.

Autentyczne przywództwo zaczyna się od Ciebie.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Dlaczego autentyczność jest kluczowa w roli lidera?

 -  Buduje zaufanie, wiarygodność i tworzy środowisko, w którym ludzie chcą współpracować.

2. Co oznacza autentyczne przywództwo w praktyce?

-  To spójność między tym, co myślisz, mówisz i robisz oraz odwaga, by działać w zgodzie z własnymi wartościami.

3. Jak empatia wpływa na efektywność zespołu?

-  Zwiększa zaangażowanie, redukuje konflikty i wspiera innowacyjność, bo pracownicy czują się zauważeni i docenieni.

4. Jak rozpoznać, że działam z pozycji „osobowości wtórnej”?

-  Jeśli Twoja motywacja opiera się głównie na oczekiwaniach otoczenia, potrzebie aprobaty i perfekcjonizmie a nie na własnych wartościach.

5. Jak rozwijać autentyczność jako lider?

-  Poprzez autorefleksję, feedback 360°, praktykowanie uważności oraz świadome wybory zgodne z tym, co naprawdę dla Ciebie ważne.